Wzrost zadłużenia, problemy z płynnością finansową i narastające roszczenia wierzycieli mogą zagrozić funkcjonowaniu nawet dobrze prosperujących firm. Wielu przedsiębiorców w takiej sytuacji staje przed dylematem: czy jedynym rozwiązaniem jest upadłość? Postępowanie układowe stanowi alternatywę, która umożliwia restrukturyzację zadłużenia i uniknięcie likwidacji działalności.
Postępowanie układowe jest to procedura przewidziana w prawie restrukturyzacyjnym, której celem jest zawarcie układu z wierzycielami i wdrożenie propozycji układowych dostosowanych do możliwości finansowych dłużnika. W artykule przedstawiamy zasady tego postępowania oraz korzyści i wyzwania związane z jego zastosowaniem.
Kiedy należy rozważyć postępowanie układowe?
Zgodnie z definicją, celem restrukturyzacji jest uniknięcie ogłoszenia upadłości poprzez umożliwienie dłużnikowi zawarcia układu z wierzycielami i poprawę jego sytuacji finansowej. Przedsiębiorcy powinni rozważyć skorzystanie z tej procedury, gdy wystąpią następujące okoliczności:
- problemy z płynnością finansową – brak możliwości terminowego regulowania zobowiązań,
- nadmierne zadłużenie – wartość zobowiązań przewyższa aktywa przedsiębiorstwa,
- rosnąca presja ze strony wierzycieli – postępowania windykacyjne, groźba egzekucji komorniczej, wypowiedzenie umów kredytowych i leasingowych,
- czasowe trudności operacyjne – spadek przychodów, zmiany rynkowe lub niekorzystne regulacje prawne.
Ważnym aspektem jest właściwy moment podjęcia decyzji o restrukturyzacji. Zbyt późne podjęcie działań może prowadzić do braku możliwości wdrożenia efektywnego planu naprawczego.
Istota postępowania układowego i jego zastosowanie
Postępowanie układowe to jedna z czterech procedur restrukturyzacyjnych uregulowanych w Prawie restrukturyzacyjnym. Umożliwia ono przedsiębiorstwu restrukturyzację zadłużenia poprzez zawarcie układu z wierzycielami, co pozwala na rozłożenie zobowiązań w czasie, redukcję długu lub zmianę jego struktury w sposób zapewniający dalsze funkcjonowanie firmy.
Zastosowanie tej formy restrukturyzacji jest szczególnie korzystne dla firm, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, ale nadal mają potencjał do kontynuowania działalności. Postępowanie układowe jest wybierane przez przedsiębiorstwa, które z uwagi na narastające zadłużenie oraz pogarszającą się płynność finansową wymagają renegocjacji warunków spłaty swoich zobowiązań. Warunkiem skutecznej restrukturyzacji w tej procedurze jest wypracowanie porozumienia z wierzycielami oraz przedstawienie realnych propozycji układowych.
Przebieg postępowania układowego
Każdy etap w tym procesie wymaga staranności w przygotowaniu dokumentacji oraz skutecznej komunikacji z wierzycielami, ponieważ to od ich decyzji zależy ostateczny kształt układu. Poniżej przedstawiamy, jak krok po kroku przebiega ta procedura – od momentu podjęcia decyzji o restrukturyzacji, aż po realizację układu zatwierdzonego przez sąd.
Przygotowanie i złożenie wniosku
Pierwszym etapem jest analiza sytuacji finansowej przedsiębiorstwa oraz sporządzenie propozycji układowych, które mogą obejmować m.in.: redukcję części zobowiązań, rozłożenie długów na dogodne raty, odroczenie terminów płatności czy konwersję długu na udziały.
Wniosek o otwarcie postępowania układowego należy złożyć do sądu restrukturyzacyjnego właściwego dla głównego ośrodka podstawowej działalności przedsiębiorcy. Do wniosku należy dołączyć m.in. aktualny wykaz majątku, listę wierzycieli wraz z wysokością wierzytelności oraz wstępne propozycje układowe.
Otwarcie postępowania i ochrona dłużnika
Z chwilą otwarcia postępowania przedsiębiorstwo zyskuje ochronę przed egzekucjami komorniczymi i możliwością wypowiedzenia istotnych umów. Zawieszone zostają postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętych układem.
Wierzyciele nie mogą dochodzić należności w sposób naruszający proces restrukturyzacyjny, co pozwala przedsiębiorcy na kontynuowanie działalności i przygotowanie się do negocjacji.
Głosowanie nad układem i jego zatwierdzenie przez sąd
W trakcie postępowania dłużnik negocjuje z wierzycielami warunki spłaty zobowiązań. Układ zostaje przyjęty, jeśli popiera go odpowiednia większość wierzycieli, uwzględniając zarówno liczbę głosów, jak i sumę wierzytelności objętych restrukturyzacją. Po zaakceptowaniu propozycji układowych przez wierzycieli układ trafia do sądu, który ocenia jego zgodność z prawem oraz realność wdrożenia.
Jeśli sąd uzna, że układ spełnia wymogi formalne i zapewnia możliwość jego skutecznej realizacji, zatwierdza go, czyniąc go wiążącym dla wszystkich wierzycieli objętych postępowaniem. W przeciwnym wypadku postępowanie może zakończyć się niepowodzeniem, co zmusza przedsiębiorcę do rozważenia alternatywnych scenariuszy restrukturyzacyjnych.
Realizacja układu i jego skutki
Po zatwierdzeniu układu przez sąd przedsiębiorca zobowiązany jest do realizacji jego postanowień zgodnie z ustalonym harmonogramem. Układ staje się aktem wiążącym, co oznacza, że wierzyciele mogą dochodzić swoich należności jedynie na warunkach określonych w jego treści. Przestrzeganie postanowień układu podlega nadzorowi przez nadzorcę wykonania układu, który monitoruje jego realizację. Naruszenie warunków układu może prowadzić do jego uchylenia, co oznacza powrót do pierwotnych warunków zadłużenia i może skutkować koniecznością ogłoszenia upadłości.
Dlaczego warto skorzystać z profesjonalnego doradztwa?
Postępowanie układowe to skuteczne narzędzie restrukturyzacji, ale jego powodzenie zależy od właściwego przygotowania i umiejętnego prowadzenia negocjacji z wierzycielami. Doświadczeni doradcy potrafią przeprowadzić przedsiębiorcę przez cały proces, minimalizując ryzyko błędów i zwiększając szanse na zatwierdzenie układu przez sąd.
Jednym z najbardziej sprawdzonych zespołów w zakresie restrukturyzacji i postępowań układowych jest RBBC – kancelaria, która od lat pomaga przedsiębiorcom odzyskać stabilność finansową i uniknąć upadłości. Ich eksperci łączą dogłębną znajomość prawa z praktycznym podejściem do negocjacji, skutecznie reprezentując swoich klientów w kontaktach z wierzycielami i sądami restrukturyzacyjnymi. Jeśli Twoja firma mierzy się z trudnościami finansowymi, RBBC to partner, któremu warto zaufać.
