W odpowiedzi na skutki epidemii i celem stworzenia kolejnego narzędzia pomocy przedsiębiorcom ustawodawca wprowadził nowe uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne, bazujące na dotychczasowym postępowaniu o zatwierdzenie układu. Rozwiązanie to zostało przyjęte Ustawą z dnia 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, tzw. Tarcza antykryzysowa 4.0 (dalej: „Tarcza 4.0”), która to weszła w życie 24 czerwca bieżącego roku. Co istotne, z uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu każdy przedsiębiorca może skorzystać tylko raz i będzie ono dostępne tylko przez najbliższy rok, a więc do 30 czerwca 2021 r. (art. 15 ust. Tarczy 4.0).
Celem otwarcia postępowania należy zarżeć umowę o nadzór nad przebiegiem postępowania z doradcą restrukturyzacyjnym. Otwarcie postępowania następuje pozasądowo, z dniem ukazania się obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, w którym to przedsiębiorca oświadcza, że zawarł umowę z doradcą restrukturyzacyjnym i będzie prowadzone względem niego uproszczone postępowanie o zatwierdzenie układu.
Najważniejszym z perspektywy przedsiębiorcy skutkiem ukazania się obwieszczenia jest zawieszenie toczących się postępowań egzekucyjnych i brak możliwości wszczęcia nowych postępowań egzekucyjnych względem majątku dłużnika.
W praktyce oznacza to, że ustawodawca znacznie ułatwił i de facto wprowadził ochronę egzekucyjną do pozasądowego postępowania o zatwierdzenie układu. Korzystając z nowego uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu od dnia dokonania obwieszczenia o otwarciu postępowania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym do dnia umorzenia lub zakończenia postępowania o zatwierdzenie układu:
- postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętych z mocy prawa układem oraz dotyczące wierzytelności, zabezpieczonych rzeczowo na majątku dłużnika (hipoteka, zastaw itd.), w których propozycje układowe przewidują zaspokojenie wierzyciela zabezpieczonego rzeczowo wraz z należnościami ubocznymi, wszczęte przed dniem otwarcia postępowania, ulegają zawieszeniu z mocy prawa;
- następuje brak możliwości wszczęcia nowego postępowania egzekucyjnego – wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia, zabezpieczenia roszczenia wynikającego z wierzytelności objętej z mocy prawa układem oraz wierzytelności, zabezpieczonej rzeczowo, której propozycje układowe przewidują zaspokojenie wraz z należnościami ubocznymi, jest niedopuszczalne;
- przepisy art. 252 (niedopuszczalność świadczeń z wierzytelności objętych układem), art. 253 (niedopuszczalność potrąceń wzajemnych) oraz art. 256 (niedopuszczalność wypowiedzenia najmu, dzierżawy) ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne stosuje się odpowiednio; zezwolenia, o których mowa w art. 256 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, wydaje nadzorca układu.
Postępowanie to, a tym samym ochrona egzekucyjna, powinno trwać 4 miesiące od dnia publikacji ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. W tym czasie należy przeprowadzić zgromadzenie wierzycieli i w optymalnym – dla wszystkich stron – scenariuszu dokonać zawarcia układu. Kolejnym uproszczeniem jest możliwość przeprowadzenia głosowania na zgromadzeniu wierzycieli z wykorzystaniem elektronicznych środków komunikacji. Protokół takiego zgromadzenie wierzycieli w formie np. wideokonferencji musi zawierać zapis posiedzenia na elektronicznym nośniku danych. Mamy więc do czynienia z bardzo dużym uproszczeniem technicznym i organizacyjnym, a nawet ekonomicznym. Wierzyciele nie ponoszą bowiem kosztów dojazdu na zgromadzenie wierzycieli.
Przyjęcie układu stwierdza nadzorca i sporządza wniosek do sądu restrukturyzacyjnego o zatwierdzenie przyjętego układu. Jeżeli w przeciągu 4 miesięcy od dnia dokonania obwieszczenia nie wpłynie do sądu wniosek o zatwierdzenie układu, postępowanie to umarza się z mocy prawa. Należy podkreślić, że w przypadku braku zawarcia układu, dłużnik nadal ma prawo skorzystać z innych postępowań restrukturyzacyjnych. Co więcej, jeżeli do zawarcia układu dojdzie, a umorzenie nastąpi po złożeniu wniosku o zatwierdzenie układu, dłużnik ma możliwość złożenia uproszczonego wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego albo uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości.
Dodatkowo ustawodawca zabezpieczył finansowo przedsiębiorcę określając granice wynagrodzenia doradcy restrukturyzacyjnego w przypadku prawomocnej odmowy zatwierdzenia układu lub umorzenia postępowania. Wynagrodzenie nadzorcy układu przewidziane w umowie nie może wówczas przekroczyć dwukrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Konkludując, do najbardziej korzystnych rozwiązań proponowanego uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu zaliczamy:
- zawieszenie istniejących egzekucji bez udziału sądu, a jedynie po zawarciu umowy z doradcą restrukturyzacyjnym i ukazaniu się obwieszczenia w MSiG;
- brak możliwości wszczęcia nowych egzekucji;
- szybkość otwarcia postępowania (kilka dni);
- możliwość przeprowadzenia zgromadzenia wierzycieli z wykorzystaniem elektronicznych środków komunikacji;
- niskie koszty postępowania.
Jagoda Wojciechowska
doradca restrukturyzacyjny (1078)
